Öğrenme Sürecinde Geri Bildirimin Kritik Rolü

Öğrenme Sürecinde Geri Bildirimin Kritik Rolü

Eğitim dünyasında öğrenmeyi etkileyen birçok faktör olsa da bunlar arasında en etkili olanlardan biri; geri bildirimdir. Artık bu kavramın öneminin farkına varan eğitimciler, öğrenme sürecinde etkili bir yöntem olan geri bildirimi kullanmaya başladılar.

Geri bildirim; öğrencinin yapmış olduğu bir davranışının sonucu hakkında bilgilendirilmesi ya da kendi kendisini bilgilendirmesidir. Geri bildirimde öğrenci; yaptığı davranışın doğruluğu, yanlışlığı, eksikliği, tamlığı ve öğrenme süreci hakkında bilgilenmesi (öz değerlendirme yapması) ya da bilgilendirilmesini (çevre tarafından değerlendirme yapılması) kontrol etmektedir. Böylece öğrenciye öğrenme süreci ve performansı hakkında bilgi verilmiş olur.

Geri bildirim yaparken;

  • Bir yorum yaparken konunun içeriği, süreçleri ve koşulları hakkında yeterince bilgi sahibi olunması gerekir. Konuyla ilgisi olmayan değerlendirmelerin hiçbir fayda sağlamayacağı açıktır.
  • Etkili ve nazik bir dil kullanmak gerekir. Bunun farkı, değerlendirmenin benimsenmesi ve öğrenmeyi tetikleyip pekiştirmesi açısından oldukça önemli bir noktadır.
  • Olumsuz kavramlardan ziyade olumlu kavramlarla belirtilen davranışın yönü de olumlu yönde olacaktır. “Hayır, bu hiç iyi değil.” yerine, “eğer yapabilirsen, çok iyi olurdu”  demek daha etkili bir iz bırakacaktır.
  • Karşıdaki kişinin duymak isteyeceği değerlendirmelerden çok performans arttırıcı ve ileriye dönük söylemlerde bulunulmalıdır.
  • Tüm anlatılan başarı dolu hikayelerin yanında başarısızlık hikayelerinden de bahsetmek içselleştirme de kolaylık sağlayabilir. Kaldı ki bir başarısızlık hikayesinden çıkarılan sonuç, elenmesi gereken bir seçenek ve doğru seçeneğin olasılığını arttıran bir örnektir.
  • Değerlendirmelerin kapsayıcılığı da önemlidir. Değerlendirmenin sahip olduğu geniş kapsam, birçok unsurla birlikte konunun öğrenci tarafından daha rahat anlaşılmasını sağlar.
  • Yapılan önemli hatalardan biri de; öğrencilerin yaptığı çalışmalara cevap olarak not vermekle yetinilmesidir. Çünkü sağlıklı ve kalıcı bir geri bildirim, çalışma üzerinde dikkatli bir tanım yapılmasını gerektirir.
  • Ortaya konacak değerlendirmeler, öğretmenden öğrenciye bir bilgi aktarımından ziyade, öğrencilerin algılarını geliştirecek ve yardımcı olacak bir diyalog şeklinde olmalıdır.
  • Değerlendirmelerin, öğrencilerin davranışını zenginleştirici ve davranışının sorumluluğunu almasına teşvik edici olması gerekir.
  • Değerlendirmelerin anında, zaman kaybetmeden yapılmasına dikkat edilmelidir. Aradan uzun zaman geçmiş ve geri bildirimle pekiştirilmemiş davranışların kalıcılığı zayıflar.
  • Üzerinde durulması gereken temel ögeler; yönlendirici, güdüleyici ve pekiştirici olmalıdır.


Geri bildirim verebilmek büyük bir beceridir. Malumunuzdur ki yazı, teknoloji ve önerilerle desteklenmiş geri bildirimler daha güçlü olur. İnsanlar üzerinde güven duygusu bırakan, canlı izler taşıdıkça öğrenme açısından en kritik etmenlerden biri olmaya devam edecektir. Eğitim her konu ve başlığı ile önemli bir ilgiyi hak ediyor. Geri bildirim konusu üzerinde hem öğretmenlerin hem de velilerin üzerine düşen görevleri yukarıda sıraladık. Sadece sınav sonuçlarını değil başarılı bir eğitim sürecini tamamlamak ancak, iş işten geçmeden sürekli kontrol ve geri bildirimlerle başarıya giden yolda daha hızlı ve emin adımlarla mümkün olacaktır.

Kolejiniseç Kolej Tercih Platformu olarak öğrenme ve başarı üzerine etkili konulara değinmeye devam edeceğiz.