- +90 850 840 1 555
- Üye İşlemleri
Ödüller Bir Teşvik Mi Rüşvet Mi?
Ödül ceza sistemleri ebeveynlerle çocukları arasında ince bir çizgide devam etmektedir. Derslerinde başarı göstermesi veya ödevlerini yapması halinde verilecek ödüllerin nitelikleri çocuklar için sonunu alamayacağımız ödünleri beraberinde getirebilmektedir.
Çocuklarımıza ödülle ödev yaptırmaya, derslerine motive etmeye çalışırsak; aslında çocuklarımıza ödevini yapmama seçeneği sunmuş oluruz. Örneğin; “ödevini bitirmezsen sana çizgi film izlemek yok” ya da “ödevin bitmezse bilgisayarla oynayamazsın.” dersek; “tamam, ödev de yapmıyorum, çizgi film de izlemiyorum.” ya da “tamam, ödev de yapmam, bilgisayarla da oynamam.” diyebilir. Böylece çocuklar, ödevleri bir araç olarak görmeye başlar ve ilgileri azalır. Çünkü amaç ödev değil, çizgi film ya da bilgisayara dönüşmüştür.
Her ödev yapmasına bir ödül konulur ise çocuk bir zaman sonra ödevin kötü bir şey olduğunu düşünmeye başlar. “Ödev kötü bir şey olmalı ki bana rüşvet veriliyor.” diye düşünmeye başlayan çocuk, ödüllerin ancak daha çok ödülün gelmesini teşvik edeceğini keşfetmiş olur. Böylece çalışmayı ya da öğrenmeyi değil, ödülü hedeflemeye başlar.
Çocuk ödev yapmamakta ısrar ediyorsa sorunun ne olduğuna dair düşünülmeli, araştırılmalıdır.
Ödevi yapmak zaten bir öğrencinin sorumluluğudur. Her ödeve ödül verilirse, öğrenci ödevi sorumluluğu olarak görmeyi bırakacaktır.
Çocuğun Zekasını Değil; Çabasını Övün!
Yapılan yanlışlardan biri de çocuğun zekasını övmek ya da çocuğun yaptığı işleri, elde ettiği başarıları zekasına bağlamaktır. Çocuğun zekasını överseniz; “Aferin benim akıllı çocuğuma” derseniz; çocuk başarıyı zekaya, başarısızlığı aptallığa bağlar. Ve tüm başarısız olma durumlarından kaçma eğilimi gösterir. Yeteneklerinin seviyesindeki faaliyetler değil; daha kolay işleri seçerek başarılı olma yolunda gider ki bu da çocuğun gelişmesini durdurur. Risk almaktan kaçınır. Bu sebeple çocuğun çabasını takdir etmelisiniz ki çocuğunuz başarısız da olsa bu durumdan çalışarak kurtulabileceğine inansın ve çalışsın.
Yapılan birçok araştırmada, başarı için zeka %40 etkilidir. Geriye kalan yüzdeyi ise;
gibi şartlar oluşturmaktadır. Haliyle ‘zeka’ ya da ‘çaba’ odaklı çocuk yetiştirmek sorusunun cevabı ebeveynlerin ve öğretmenlerin elindedir.
Övgü Öğrenmeye Değil, Övgüye Bağımlı Kılar
İyi bir şey yaptığında çocuğu övgü ile geçiştirirseniz, çocuğu kendinize ve övgüye bağımlı kılmış olursunuz. Böylece çocuk yapacağı işlerden herhangi bir şey öğrenmez ya da öğrenmek için yapmaz; sırf dikkatinizi çekmek ve övgü alabilmek için yapar.
Ayrıca çocuklar; “Aferin kızıma ya da oğluma!” diye geçiştirilmemelidir. Yapılan işin niteliğinden yola çıkılarak örneğin bir resmi boyayan çocuğumuza; “Aferin, çizgilerin dışına taşmadan boyamışsın.” denmelidir. Kendisini ve yaptığı işi anlatması istenmelidir. “Ne çizdin?”, “Neden böyle düşündün ve yaptın?” gibi sorularla çabalarının anlatılması istenerek ilgi gösterilmelidir.
Sürekli övülen fakat bir gün övülmeyen çocuk kendini cezalandırılmış hisseder. Öz değerlendirmesini yapamaz ve kendi için düşünmeyi bırakır. Övgü, öğrenmeyi sağlamak için değil, ancak pekiştirme için kullanılmalıdır.
Diğer Çocuklarla Kıyaslama Bir Rekabet Ortamı Yaratmaz mı?
Her çocuk özeldir ve her çocuk kendisi ile yarışmalıdır, bir başkası ile değil. Çocukların başarıları yetenekleri doğrultusunda derecelendirilmelidir. Hiçbir çocuktan yetileri dışında fazladan başarı beklenemez, beklenmemelidir. Çok çalışsa dahi birinci olmayabilir ve böyle bir beklenti çocuğu mutsuz yapabilir. Böyle bir durum çocukta özgüven kaybına yol açabilir.
Uzmanların vardıkları ortak kanıya göre; her çocuk becerisine göre oyunlar seçer; fakat anne babalar bunun farkında değildirler. Unutmayalım ki, rekabet varsa bunu en iyiler belirler. Çocuklar sorumluluklarını bilmeli; sorumluluklarını yerine getiremedikleri takdirde bedelini de ödeyebilmelidirler.
Sizin için sunduğumuz videoda Harry Potter serisinin yazarı J.K. Rowling’in Harward mezuniyet töreninde yaptığı mesaj dolu konuşmasını izlemeden geçmemenizi tavsiye ederiz. İlk başta oldukça yoksul iken yazdığı bir seri kitap ile dünyanın en zengin kadın yazarı olduğunun hikayesini izleyeceksiniz.
Kolejiniseç Kolej Tercih Platformu Ekibi yaklaşan eğitim ve öğretim yılında başarı ve mutluluklar dileriz.
