Öğrencileri ders çalışma için motive etme, özellikle matematik öğretiminde en önemli unsurlardan biridir. İyi öğretmenler, derste aktif olan öğrenciler kadar derse ilgisi az olan öğrencilere de odaklanmalıdırlar. Öğrencilerin matematik dersine olan ilgisini artırmaya yönelik farklı yöntemleri inceleyelim.
Öncelikle, öğrenen kişinin kontrolü dışında bir ödülle oluşan motivasyona dış kaynaklı motivasyon denir. Dış kaynaklı motivasyona, iş hayatında iyi performansa karşılık verilen sembolik ödüller veya övgü dolu sözler örnek gösterilebilir. Bu dış kaynaklı motivasyonların yanında, birçok öğrenci bir konuyu yada kavramı anlamak, diğer öğrencileri geçmek, toplumda iz bırakmak gibi içsel motivasyon araçlarını da kullanmaktadır. Son amaç olarak burada önemli olan iç ve dış kaynaklı motivasyonların her ikisini de desteklemektir.
Stratejiler, ilerlemek istediğimiz yolun en önemli parçalarıdır. Örnekler ise sadece yöntemleri anlamanıza yardımcı olacaktır.
1) Öğrencinin bilmediği bir noktaya dikkat çekmek
Bu motivasyon tekniği, öğrencilerin bilgilerindeki eksikliğin farkına varmalarını ve konuya olan isteklerini artırmayı amaçlar. Örneğin; aynı konu üzerindeki bilinen ve bilinmeyen bilgilerin yer aldığı birtakım alıştırmalar hazırlayıp öğrenciye uygulayabilirsiniz.
2) Düzenli olarak başarı göstermek
Önceki madde ile yakından ilgili olan bu teknik, öğrencilerin kavramların değerlerini mantıksal bir sırayla arttırmasına dayanır. Bu metodun bir öncekinden farkı ise öğrencilerin kendi bilgileriyle bitirmeye değil ilerlemeye arzulu olmasına dayalı bir yöntem olmasıdır. Sıralı yönteme örnek olarak, özel dörtgenlerin bir noktadan diğerine nasıl yol aldığının görülmesi verilebilir.
3) Model keşfetmek
Öğrencilerin model olarak rol alabilecekleri bir durum yaratmak son derece motive edici olabilir. Bu teknikle öğrenciler yeni bir fikir keşfetmenin ve ona sahip çıkmanın ayrıca onu yaşamanın hazzını yaşarlar. Bir örnek olarak, 1’den 100’e kadar olan ardışık sayıların toplamını bulmayı ele alalım. Sayıları sırayla teker teker toplamak yerine öğrencilerin, ilk ve son sayıyı toplayarak toplamı 101 olacak şekilde (1+100), (2+99), … toplamaları ve ardından 50×101= 5050 olacak şekilde daha hızlı ve pratik bir yöntem öğretmesi sağlanabilir.
4) Rekabet ortamı oluşturmak
Öğrenciler rekabet ortamında oldukça hevesli bir şekilde hareket ederler. Bu yüzden öğrencileri yarıştırmak çok daha verimli bir yöntem olabilir. Yalnız bu noktada yarışma düzenlenirken konu seçimine dikkat edilmelidir. Yarışmanın konusu ve türü derse, konuya yönelik ve öğrencilerin yeteneklerine hitap edebilir nitelikte olmalıdır.
5) “Gee-Whiz” Matematiksel sonucuyla sınıfı ikna etmek
Olasılıkta temel düşünceyi vermek için küçük gruplar belirlemek yerine beklenmedik yüksek sonuçlar veren ünlü “doğum tarihi problemleri” hakkında yapılan sınıf tartışmaları çok daha etkili bir motivasyon kaynağı olmaktadır. Bu yöntem oldukça şaşırtıcı hatta beklenmedik sonuçlar verecektir. Sınıf ortamında motivasyonunu yükseltecektir.
6) Konunun hayata uygulanabilir kısımlarını vurgulamak
Ders başlangıcında işlenecek derse özgü pratik yönleri belirtmek. Mesela, Geometri dersinde öğrenciye yarım dairenin küçük bir parçası olan ve öğrencinin de gerekli bilgilere sahip olduğu bir yüzeyin yarıçapının sorulması gibi. Bu tarz uygulama ve problemler kısa olmalı ve öğrenciyi yıldırmayacak zorluk seviyesinde olmalıdır.
7) Matematik dersini eğlenceli hale getirmek
Bu yöntem matematik dersini öğretmede puzzle, çeşitli paradokslar gibi argümanları kullanmayı gerektirir. Bu tekniğin etkili bir şekilde uygulanması sayesinde öğrenciler öğrenmeleri gereken konuları fazla çaba sarf etmelerine gerek kalmadan iyi bir şekilde kavrayacaklardır.
8) Konu ile ilgili bir hikaye anlatmak
Derste islenen konu ile ilgili tarihsel bir olay veya uydurma bir öyküden bahsetmek öğrenciler üzerinde beklediğinizden daha etkili olabilir. Bu yöntem öğrencilerin derse olan ilgi ve meraklarını artıracaktır. Öğretmenler öyküyü hızlı anlatmamalı sınıfın düşünüp üzerine kafa yorabileceği şekilde aktarmalıdır. Acele şekilde anlatılan öykü öğrencilerin motivasyonunu artırmak yerine olumsuz etkide bulunur.
9) Öğrencilere Matematiğin ilginç yönlerinden bahsetmek
Öğrencileri motive ile ilgili en etkili tekniklerden biri de öğrencilerden matematikteki ilginç paradokslar ( Fibonacci serisi, Altın oran ve mükemmel sayı vb.) veya denklemlerden herhangi birisinin doğrulanmasının istenmesidir. Tabi ki, öğrenciler bu konuda ilgili ve meraklı olmalıdır.Öğretmenler, bu sayede öğrencilerin öğrenmek için göstermiş oldukları çabayı artırmak ve öğrenmeyi daha etkili hale getirmek için yukarıda bahsedilen yöntemleri kullanabilirler.
Öğrencilerin motivasyonlarının ve ilgilerinin iyi yönde kullanımı matematiksel düşünce yeteneklerinin gelişmesini sağlayacaktır. Eğer bir konuda gerçekten ilgi oluşturmak amacıyla bu tarz teknikler uygulanırsa, tekniklerin son derece adil ve uygulanabilir birer yöntem oldukları fark edilecektir.
